HIV i AIDS dla wielu osób oznacza to samo – w stereotypowych opiniach to prowadząca do śmierci choroba rozpowszechniona wśród narkomanów. Takie myślenie to błąd. Otóż HIV to wirus nabytego niedoboru odporności, którego długoterminowym skutkiem może (ale nie musi) być AIDS, czyli zespół nabytego niedoboru odporności. Jeżeli jednak pierwsze objawy HIV zostaną wykryte wcześnie, a samo zakażenie jest odpowiednio leczone, pacjent ma duże szanse na długie, normalne życie.
Z tekstu dowiesz się:
- jak można się zarazić wirusem HIV,
- jak diagnozuje się obecność wirusa HIV,
- jak objawia się zakażenie wirusem HIV i w jaki sposób się je leczy,
- czym jest AIDS i jak się objawia,
- czy zakażenie HIV można leczyć.
HIV (human immunodeficiency virus) – czyli wirus nabytego niedoboru odporności – jest wirusem, który około 100 lat temu, najpewniej na skutek mutacji genetycznych, przekroczył barierę gatunkową i przeszedł z małp na ludzi. W latach 70. XX wieku z powodu łatwiejszych podróży przedostał się do Europy i Ameryki Północnej. HIV w Polsce w sposób pewny zdiagnozowany został u około 19 tys. osób, przy czym szacuje się, że zakażonych może być w rzeczywistości 2-3-krotnie więcej.
Jak można zarazić się HIV?
Są trzy zasadnicze możliwe drogi zakażenia HIV:
- Pierwsza z nich to kontakt z krwią zakażonej osoby – np. podczas używania niesterylnych narzędzi chirurgicznych czy igieł.
- Po drugie – zarazić można się podczas stosunku płciowego z osobą zakażoną bez zabezpieczenia w postaci prezerwatywy.
- Po trzecie – zdarza się, że wirus przechodzi wertykalnie z matki na dziecko podczas ciąży lub karmienia piersią.
Badanie HIV – diagnostyka zakażeń wirusem HIV
Badania diagnostyczne w kierunku wirusa HIV wykonuje się z pobranej od pacjenta krwi żylnej. Dostępne są dwa rodzaje testów – wykrywające przeciwciała produkowane przez organizm po kontakcie z wirusem HIV, a także wykrywające przeciwciała i antygeny wirusa HIV. Jeśli wynik pierwszego badania jest pozytywny, powtarza się je dla uzyskania pewności, a następnie potwierdza tzw. testem Western-blot o dużej czułości względem wirusa.
Objawy zakażenia HIV
Zakażenie wirusem HIV przebiega w kilku stadiach. Pierwsze objawy HIV czasami nie występują w ogóle, u innych zakażonych rozwinąć się może ostra choroba retrowirusowa lub przetrwała uogólniona limfadenopatia. Jest to choroba, która objawia się przewlekłym, niebolesnym powiększeniem węzłów chłonnych, najczęściej pachowych lub szyjnych. Jej długoterminowym skutkiem może być rak węzłów chłonnych.
Po okresie ostrego zakażenia HIV – objawowego lub bezobjawowego – układ odpornościowy najczęściej się odbudowuje, ale nie na takim poziomie, jak przed zakażeniem. Taki stan może utrzymywać się nawet przez 8-10 lat, ale w tym czasie wydajność układu odpornościowego się zmniejsza i dochodzi do upośledzenia jego pracy. Wówczas rozwija się AIDS, czyli zespół nabytego niedoboru odporności.
AIDS – objawy
AIDS samo w sobie nie jest oddzielną chorobą – są to schorzenia, które rozwijają się u pacjenta na skutek upośledzenia pracy układu odpornościowego będącego efektem zakażenia wirusem HIV. Może to być:
- zespół wyniszczenia (utrata masy ciała, przewlekła gorączka i biegunka),
- encefalopatia (uszkodzenia mózgu),
- zakażenia bakteryjne (np. płuc) i wirusowe (np. owrzodzenia),
- zakażenia grzybicze (np. drożdżyca) i pasożytnicze (np. toksoplazmoza narządowa),
- nowotwory (rak szyjki macicy, chłoniak, mięsak Kaposiego).
U chorego często rozpoznaje się kilka jednoczesnych chorób i ostatecznie doprowadzają one do jego śmierci.
HIV – leczenie
Leczenie HIV zawsze jest działaniem wielopłaszczyznowym. Stosuje się m.in. terapię antyretrowirusową, która ma zmniejszyć ilość wirusa w organizmie pacjenta – leczenie prowadzi się z użyciem leków z co najmniej dwóch różnych grup o różnym mechanizmie działania przeciwwirusowego. Musi być ono systematycznie i stosowane do końca życia. Choć zakażenia wirusem HIV nie da się w pełni wyleczyć, można hamować namnażanie się wirusa, poprawiać jakość życia pacjenta i je wydłużać. W zależności od indywidualnych potrzeb, włączona może zostać również terapia profilaktyczna, której celem jest zapobieganie powikłaniom zakażenia wirusem HIV.
